Okuqukethwe
Kule ncwadi, sizocabangela omunye wemiqondo eyinhloko yokuhlaziywa kwezibalo - umkhawulo womsebenzi: incazelo yawo, kanye nezixazululo ezihlukahlukene ezinezibonelo ezisebenzayo.
Inquma umkhawulo womsebenzi
Umkhawulo womsebenzi – inani inani lalo msebenzi elithambekele kulo uma impikiswano yawo ifinyelela endaweni yokukhawulela.
Khawulela irekhodi:
- umkhawulo uboniswa isithonjana lim;
- ngezansi kwengezwe ukuthi i-agumenti (i-variable) yomsebenzi ithambekele ekubeni ngakanani. Ngokuvamile lokhu x, kodwa hhayi ngempela, isibonelo:x→1″;
- bese umsebenzi ngokwawo wengezwa kwesokudla, isibonelo:
Ngakho-ke, irekhodi lokugcina lomkhawulo libukeka kanje (kithi):
Ifundeka kanje "umkhawulo womsebenzi njengoba u-x ethambekele ebunyeni".
x→ 1 - lokhu kusho ukuthi u-"x" uhlala ethatha amanani asondela ngokungapheli ebunyeni, kodwa angeke aqondane nawo (ngeke afinyelelwe).
Imikhawulo yesinqumo
Ngenombolo enikeziwe
Masixazulule umkhawulo ongenhla. Ukuze wenze lokhu, mane ufake iyunithi esikhundleni somsebenzi (ngoba x→1):
Ngakho-ke, ukuxazulula umkhawulo, siqala ngokuzama ukufaka inombolo enikeziwe esikhundleni somsebenzi ongezansi kwayo (uma u-x ejwayele inombolo ethile).
Ngokungapheli
Kulokhu, ukungqubuzana komsebenzi kukhula ngokungapheli, okungukuthi, "X" ijwayele ukungapheli (∞). Ngokwesibonelo:
If x→∞, bese umsebenzi onikeziwe uthambekele ekususeni okungapheli (-∞), ngoba:
- 3 - 1 = 2
- 3 – 10 = -7
- 3 – 100 = -97
- 3 – 1000 – 997 njll.
Esinye isibonelo esiyinkimbinkimbi
Ukuze uxazulule lo mkhawulo, futhi, mane ukhulise amanani x futhi ubheke "ukuziphatha" komsebenzi kuleli cala.
- RџS•Rё x = 1,
y = 12 + 3 · 1 – 6 = -2 - RџS•Rё x = 10,
y = 102 + 3 · 10 – 6 = 124 - RџS•Rё x = 100,
y = 1002 + 3 · 100 – 6 = 10294
Ngakho-ke, ngoba "X"ukuthambekela kokungapheli, umsebenzi
Ngokungaqiniseki (x ijwayele ukungapheli)
Kulokhu, sikhuluma ngemikhawulo, lapho umsebenzi uyingxenyana, inombolo kanye nedinominator okuyizipholynomials. Lapho "X" ijwayele ukungapheli.
Isibonelo: ake sibale umkhawulo ngezansi.
Isixazululo
Izinkulumo kukho kokubili inombolo kanye nedinominetha zivame ukungapheli. Kungacatshangwa ukuthi kulesi simo isisombululo sizoba kanje:
Nokho, akuwona wonke elula kangaka. Ukuze sixazulule umkhawulo sidinga ukwenza okulandelayo:
1. Thola x emandleni aphakeme kakhulu enombolo (kithi, amabili).
2. Ngokufanayo, siyachaza x emandleni aphakeme kakhulu edinomineyitha (futhi ilingana nokubili).
3. Manje sehlukanisa kokubili inombolo kanye nedinominetha ngayo x ngeziqu eziphezulu. Esimweni sethu, kuzo zombili izimo - kwesibili, kodwa uma behlukene, kufanele sithathe izinga eliphezulu kakhulu.
4. Emphumeleni womphumela, zonke izingxenyana zivame ukuba ziro, ngakho-ke impendulo ingu-1/2.
Ngokungaqiniseki (x ijwayele inombolo ethile)
Kokubili inombolo kanye nedinominayizi ngama-polynomials, nokho, "X" ijwayele inombolo ethile, hhayi kokungapheli.
Kulokhu, sivala amehlo ethu ngokwemibandela yokuthi i-denominator ingu-zero.
Isibonelo: Ake sithole umkhawulo womsebenzi ongezansi.
Isixazululo
1. Okokuqala, ake sishintshe inombolo yoku-1 emsebenzini, lapho "X". Sithola ukungaqiniseki kwefomu esilicabangelayo.
2. Okulandelayo, sihlukanisa inombolo nedinominetha zibe izici. Ukuze wenze lokhu, ungasebenzisa amafomula wokuphindaphinda afushanisiwe, uma efanelekile, noma.
Esimweni sethu, izimpande zenkulumo ekubaleni (
I-Denominator (
3. Sithola umkhawulo onjalo oshintshiwe:
4. I-fraction ingancishiswa ngokuthi (
5. Kusele kuphela ukufaka inombolo engu-1 enkulumweni etholwe ngaphansi komkhawulo: